Niezależnie od tego czy szukasz zabytków, rzeczy współczesnych, meteorytów, czy jeszcze czegoś innego, warto przed wyjściem w teren sprawdzić, czy w miejscu naszych poszukiwań nie ma  stanowiska archeologicznego lub innego zabytku objętego ochroną.
Do niedawna było to dość  trudne zadanie ponieważ wiedza na ten temat nie była powszechnie dostępna.
W ostatnim czasie  ruszył  długo oczekiwany  portal  mapowy przedstawiający dane o lokalizacji  zabytków nieruchomych i stanowisk archeologicznych w Polsce.
Jest to obecnie największa baza danych o zabytkach powstała z digitalizacji zabytków wpisanych do Krajowej Ewidencji Zabytków oraz kart ewidencji cmentarzy i grobów wojennych zgromadzonych w Wojewódzkich Urzędach Ochrony Zabytków.
Obecnie na mapie możemy sprawdzić lokalizację ponad 371 921 stanowisk archeologicznych. Być może nie jest to jeszcze pełna liczba wszystkich stanowisk, ponieważ w 2019 r. w AZP (Archeologiczne Zdjęcie Polski) tych stanowisk było ponad 460 tys. Skąd wynika ta różnica, spróbujemy wkrótce ustalić.
Tymczasem zanim wyjdziemy w teren szukając nie zabytków lub  zanim złożymy wniosek na poszukiwania warto sprawdzić, czy dany teren wolny jest od znanych zabytków.
W przypadku składania wniosku na poszukiwania wiedza na temat stanowisk pozwoli zaoszczędzić wiele czasu, ponieważ sami  z łatwością ustalimy na jaki obszar na pewno nie otrzymamy zgody.
Poza tym pomoże zadecydować, czy warto się odwoływać od decyzji odmownej lub zbyt dużej strefy zakazu prowadzenia poszukiwań wyznaczonej przez archeologa z urzędu.  W przypadku poszukiwań innych przedmiotów niż zabytkowe wiedza taka pozwoli nam uniknąć kłopotów i zarzutów z art. 108 (o niszczeniu zabytków) ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Warto mieć na uwadze, że obecnie po udostępnieniu takich danych trudno się tłumaczyć niewiedzą prowadząc poszukiwania.
Karą za umyślne zniszczenie zabytku może być nawet do 8 lat pozbawienia wolności oraz nawiązka na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków  w wysokości do wartości zniszczonego zabytku.